Gılgamış Destanı ve Siyasi Egemenliğin Ekolojik Temelleri

Bu çalışma Gılgamış Destanını’ı günümüz ekoloji krizi çerçevesinde ele alır. Destanın ana izleğinin insanın tabiattan kopması ve medeniyetini tabiatın üstesinden gelerek kurması olduğunu söyler. Yazar bu izleğin destanda farklı ikilikler üzerinden nasıl devam ettirildiğini gösterir: insan-hayvan, medeniyet-tabiat, kent-orman, kültür-doğa, yaratan-yaratılan gibi. Yazı bu ekoeleştirel okumayı yaparken okuyucuyu tarihsellikten değil, kapitalizmin ve modernitenin kendi istisnacılığından uzaklaştırmak amacındadır. Bizi ilerlemeye, kalkınmaya ve yeniliğe inandıran modern zaman ideolojisine karşı, farklı ölçeklerde de olsa bin yıllardır aslında benzer pratikleri ve düşünce yapısını, Agamben’in deyişiyle hümanizmin antropolojik makinesini, nasıl yeniden ürettiğimizi sorgular. Gılgamış destanının ekoeleştirel açıdan metin analizini yaparken, günümüz siyaset felsefesinin aslında arkaik düşünce kalıplarına dayandığıdını da gösterir. Politik otoritenin kökeninde yetişme-doğa mitik karşıtlığına mutlak bir inanç vardır. Bir başka deyişle politik egemenlik her şeyden önce doğal dünya üzerine insanın mutlak hakimiyeti fikrine dayanır. Bu yazı, insanlık tarihinin en eski edebi metni kabul edilen Gılgamış Destanı’nda, bu düşüncenin arkaik temellerini ve edebiyata özgü bir çok-seslilikle bu düşüncenin hem övülüşünü hem de yerilişini bulabileceğimizi kanıtlar.